WMO doet erg groot beroep op vrijwilligers en mantelzorgers

De wet maatschappelijke ondersteuning zit eraan te komen. Deze wet legt de uitvoering van een flink aantal zorgtaken neer bij de gemeente, terwijl deze nu nog door het Rijk worden uitgevoerd. De gemeenteraad van Wageningen debatteerde op maandag 19 december jl. over de manier waarop de uitvoering in deze gemeente vorm moet krijgen. De ChristenUnie ziet dat deze wet een zware belasting zal worden voor de vrijwilligers en mantelzorgers. Ook legt de partij de nadruk op wonen en welzijn, zodat er op termijn minder geld nodig is voor zorg. ,,Een dubbeltje aan welzijn kan wellicht een euro aan zorg voorkomen.”
Hieronder kunt u de tekst lezen die raadslid Jaap Lammers uitsprak tijdens de raadsvergadering.

Zorgen voor anderen
Op maatschappelijk gebied zijn er enorme ontwikkelingen in Nederland. Het kabinet heeft een “civil society” voor ogen waarin mensen zoveel mogelijk voor zichzelf en voor elkaar zorgen. De thema’s zijn: meedoen voor zichzelf en anderen zorgen. In eerste instantie gaat het om onderlinge hulpverlening en dan pas door professionals. De ChristenUnie juicht het toe dat ook met name geloofsgemeenschappen genoemd worden.

Echter: is het eenvoudig om een dergelijke grote operatie uit te voeren? Het lijkt ons een zeer zware opgave. En dat wordt veroorzaakt hoe een en ander scheef gegroeid is. Er is een grote mate van individualisme in Nederland. Daar is de maatschappij van doordrongen. Immers de laatste decennia is er te weinig geïnvesteerd door de burger zelf, in het opvoeden tot verantwoordelijkheid van onze kinderen. En deze zouden nu plotseling zich anders moeten gaan gedragen? Meer sociaal? Het lijkt ons een zeer zware opgave. Maar dat is nu wel het centrale hoofdthema van deze nieuwe wet.

En dan de toevoeging: de verwachting is dat deze maatschappelijke verbanden sneller beter en (vooral) goedkoper kunnen werken. Immers de kosten rijzen de pan uit en dat terwijl er sprake is van wat wij noemen een dubbele vergrijzing.

Wonen, welzijn, zorg
In de achtergronden bij de kadernota wordt regelmatig ingegaan op de driedeling: wonen, welzijn en zorg. Naar de mening van de ChristenUnie is dat de goede volgorde: wonen, welzijn en zorg. Immers wanneer je goed en met plezier in je vertrouwde omgeving woont, zal ook het welzijn bevorderd worden en er minder behoefte zijn aan zorg. Helaas lopen in de notitie deze drie begrippen door elkaar. Wij achten de volgorde relevant, vandaar dat hij ook de wethouders oproepen deze volgorde in het vervolg te hanteren. Dit is geen woordspelletje maar relevant. Zoals ook in de kadernotitie vermeld staat: een dubbeltje aan welzijn kan wellicht een euro aan zorg voorkomen.

Zware druk op mantelzorg
Er wordt meer afgewenteld op de mantelzorg. Op zich is het een goede ontwikkeling dat er een zoveel mantelzorgers zijn. Alle lof voor hun vrijwillige inzet. Ik heb echter het gevoel dat dit straks een verplichte inzet gaat worden. En leggen wij daarmee niet te veel druk op deze vrijwilligers? De maatschappij is zo complex geworden, dat je dat niet automatisch kunt afwentelen op de mantelzorgers en andere vrijwilligers. Als je leest er dat er al 200.000 mantelzorgers in de problemen zijn geraakt, en dat is waarschijnlijk een topje van de ijsberg, dan  is het normaal dat hier aandacht aan geschonken wordt. Er moet in deze groep mensen geïnvesteerd worden. De ChristenUnie gaat er vanuit dat dit gebeurt. Graag hoor ik van de portefeuillehouders hoe hiermee omgegaan gaat worden.

Zorg om besteding persoonsgebonden budgetten
Een andere zorgelijke ontwikkeling is dat mensen vaak moeilijk met de beschikbare budgetten om kunnen gaan. We krijgen de zogenaamde persoonsgebonden budgetten (PGB). Maar nu al zijn er tal van instanties die op dit gebied problemen verwachten. Zodra de doelgroep zijn geld in handen heeft, gebruikt men dat direct, maar meestal niet voor de doeleinden waarvoor het beschikbaar is gesteld. (Het lijken wel politici). Hoe gaan wij als gemeente hier mee om? In de achtergrondnotitie wordt wel gezegd dat nader onderzoek op dit punt vereist is. Wanneer mogen wij dit verwachten? Er is al een aantal gemeenten die zich aangesloten hebben bij een collectieve zorgverzekeraar en de premie hiervoor inhouden op de bijstandsuitkering. Sluit Wageningen zich ook aan bij deze beleidslijn?

Zoals ik in het begin al aangaf moet er veel veranderen in de houding ten opzichte van onze naaste. Dit betekent een mentaliteitsverandering. Dit zal ook een van de moeilijkste onderdelen worden bij de invoering van deze nieuwe wet. Graag wil ik ook van het college horen hoe zij dit willen bewerkstelligen.
Op de diverse onderdelen moet deze kadernotitie nog verder worden uitgewerkt. We hebben ervaring met het ouderenbeleid. Daar hebben we lang moeten wachten op concretisering. In de uitwerking van de WMO betekent dat naar de mening van de ChristenUnie dat een duidelijke prioriteitstelling gehanteerd moet worden en dus van de inzet van het budget.

Deze wetgeving heeft betrekking op alle gemeenten. Deze zullen met dezelfde problematiek worstelen. Het lijkt ons een goede mogelijkheid om dit werk in WERV-verband op te pakken.

Jaap J. Lammers
Raadslid ChristenUnie