ChristenUnie niet enthousiast over flexibel stemmen

De gemeente Wageningen wil bij de gemeenteraadsverkiezingen 2006 meedoen aan de proef ‘flexibel stemmen’. Tot nog toe kunnen kiezers alleen stemmen in een toegewezen stembureau dicht bij huis, of via een machtiging. In de proef flexibel stemmen kan binnen de eigen gemeente gestemd worden in een stembureau naar keuze. De Wageningers krijgen dan niet meer een oproepkaart, maar een stempas thuis gestuurd. Met die stempas kan men in ieder stemlokaal in Wageningen terecht. Nieuw is ook dat de kiezer personen buiten het eigen stemdistrict (maar binnen de gemeente) kan machtigen. Ruimere mogelijkheden voor de kiezer dus, en daar is op zich niks mis mee.

Nadelen flexibel stemmen
Er zijn ook nadelen. Het belangrijkste nadeel is dat je niet kan stemmen zonder stempas. Bij verlies van de stempas moet op tijd een nieuwe pas worden aangevraagd. Maar dat kan niet meer op de verkiezingsdag zelf. Tot nog toe was het mogelijk zonder oproepingskaart te stemmen op vertoon van je paspoort. Landelijk stemt ongeveer een half procent van de kiezers door het paspoort te tonen. In studentenstad Wageningen ligt dat waarschijnlijk nog wat hoger. De ChristenUnie vindt dat je ook zonder het tonen van een stemkaart moet kunnen stemmen. Een systeem voor het gemak van sommigen ontneemt anderen de kans om hun stemrecht uit te oefenen.
Minister Pechtold geeft per kiesgerechtigde een tegemoetkoming van 10 eurocent. Dat is lang niet genoeg. Uit een evaluatie bij 4 proefgemeenten blijken de meerkosten - nog zonder evaluatie van de stempas- duidelijk hoger: tussen de 10 en 70 eurocent. Dat komt omdat de stemkaart allerlei beveiligingskenmerken, bijvoorbeeld een hologram, bevat. En dat maakt de kaart duurder dan de oproepkaart.

Minder stemlokalen
Die hogere kosten: daar heeft het Wageningse college iets op gevonden. Het aantal stemlokalen wordt verminderd van 20 naar 17. Dat is een leuke kostenbesparing. Maar wel een slecht idee, vindt de ChristenUnie. Het zal de wachtrij vergroten, want per stemlokaal komen er meer mensen. Een aantal mensen moet verder lopen dan voorheen en daarbij ook doorgaande, drukke wegen oversteken. Zo zullen veel kiezers die tot nog toe bij de Brandweerkazerne hun stem uitbrachten de Lawickse Allee over moeten steken naar het stemlokaal in de Nudehof. Dat is niet klantvriendelijk en kan voor sommigen een drempel zijn om te gaan stemmen.

Politiek dichter bij de burger?
Een van de belangrijkste doelen van flexibel stemmen is de politiek dichter bij de burger brengen. De ChristenUnie denkt niet dat flexibel stemmen daar sterk aan bijdraagt. De resultaten in de proefgemeenten laten zien dat de opkomst niet hoger werd. Natuurlijk, sommige mensen vinden het gemakkelijker. Het is als met de verlenging van de openingstijd van winkels. De omzet wordt niet vergroot, maar de (organisatie)kosten nemen toe. Uiteindelijk draait de klant er voor op. Ook als hij/zij er geen behoefte aan heeft.

Daarom geeft de ChristenUnie prioriteit aan zaken die de politiek écht dichter bij de burger brengen. De overheid moet daadwerkelijk dichter bij de burger staan. Niet een structuur­verandering, maar een cultuurverandering is nodig. Zoals bouwen aan vertrouwen door open en eerlijk te zijn. Geen wollig taalgebruik. Lokale en kleinschalige initiatieven op wijk- of buurtniveau. En wat is er nu dichter bij de burger dan het vertrouwde stemlokaal in de buurt?

Jan Dijkstra
lid commissie Bestuur