Bij het maken van deze visie stonden vier kernopgaven centraal: energie, natuur, voedsel en gezondheid. Alle vier de kernopgaven, maar ook andere functies, vragen om ruimte in ons buitengebied, en daarom is het belangrijk om goede kaders te stellen voor toekomstige ontwikkelingen.

Energie

Wageningen heeft de ambitie om een klimaatneutrale gemeente te zijn in 2030. Er moet nog veel gebeuren om dat te bereiken, bleek onlangs uit een rapport van de Rekenkamer Wageningen. Helaas is het niet mogelijk om het doel te bereiken met alleen maar energiebesparing en zon op daken. Daar wordt ook door de gemeente hard aan gewerkt, maar zelfs alle daken volgelegd worden en er 50% minder energie verbruikt gaat worden is er nog steeds grootschalige energie-opwek nodig. In Wageningen is dat vrijwel alleen mogelijk in het buitengebied. Daarom is het goed dat in de conceptvisie uitgebreid beschreven is waar zonneparken en windmolens zouden kunnen komen en onder welke voorwaarden.

Het belangrijkste idee wat hierbij geïntroduceerd wordt is de ‘transformatiezone’, een gebied lopen vanaf de Nude, langs de stadsrand bij Noordwest, via de proefvelden van de universiteit tot aan Bennekom. In de transformatiezone kunnen grootschalige zonneparken komen, maar alleen als ze bijdragen aan een positieve verandering van het landschap, door het aanplanten van natuurlijke hagen (waardoor we samen met GroenLinks en D66 een amendement hebben ingediend), het aanleggen van nieuwe wandelpaden en het ontwikkelen van nieuwe stukken natuur. Om dit te bereiken zijn regels opgesteld die voor alle nieuwe zonneparken zullen gelden. Ook is er een maximum van 15 hectare per projectgebied vastgelegd, en een minimale afstand van 50 meter tot de stadsrand en de rand van de Oude Nude. Er gaat ook onderzoek gedaan worden naar de haalbaarheid van twee windmolens binnen de gemeente. Uit de eerdere onderzoeken zijn geen geschikte locaties voor windenergie in Wageningen gekomen. Maar tegelijkertijd zou één windmolen meer, 10 hectare zonnepark minder betekenen. Het scheelt dus behoorlijk wat schaarse ruimte.

Ook geven netbeheerders aan dat er welliswaar nog geen problemen te verwachten zijn met de netcapaciteit, maar ze vinden dat er in de regio te veel in gezet wordt op zonne-energie, en te weinig op windenergie. Daarom is het wel nuttig om nog eens kritisch te kijken of er toch geen mogelijkheden zijn voor windmolens, te beginnen bij het gebied ten noorden van de campus. Afhankelijk van het wel of niet vinden van geschikte locaties voor twee windmolens mag er 50 tot 70 hectare zonnepark komen in de transformatiezone, dat is 75 tot 105 hectare inclusief landschappelijke inpassing.

Natuur

Er wordt in die visie ingezet op complete ecosystemen, waardoor de waarde van de biodiversiteit in Wageningen toe kan nemen. In het begin van het proces was het idee om de noordelijke ecologische verbindingszone tussen het Binnenveld en de Eng te schrappen. We hebben er succesvol op aangedrongen om die wel weer op te nemen in de visie. Wel maken we ons zorgen om de bijzondere dieren en planten die nu afhankelijk zijn van de landbouw in de transformatiezone, zoals de patrijs, steenuil, ree en allerlei zeldzame akkeronkruiden.

Nieuwe ontwikkelingen in de transformatiezone zouden een negatieve impact kunnen hebben als er niet genoeg aandacht wordt besteed aan de bestaande biodiversiteit. Een concrete uitwerking voor het stimuleren van de biodiversiteit komt met de ontwikkeling van een biodiversiteitsplan, een proces dat later dit jaar opgestart gaat worden. Ook het maken van een gebiedsplan kan er voor zorgen dat nieuwe ontwikkelingen de biodiversiteit versterken.

Voedsel

Er is in Wageningen de wens voor meer natuurinclusieve en lokale voedselproductie. Er gaat een voedselstrategie ontwikkeld worden waarin dit uitgewerkt wordt. Maar tegelijkertijd zorgt met name de ontwikkeling van zonneparken voor druk op de huidige landbouwbedrijven, waardoor het lastiger wordt om over te gaan op natuurinclusieve landbouw. Daarom vragen we met een motie aan het college om, in samenwerking met de provincie, met de boeren in Wageningen in gesprek te gaan over hun ideeën voor de toekomst en de verduurzaming van hun bedrijf.

Gezondheid

Om gezond te blijven is belangrijk om genoeg te bewegen. De gemeente wil bewoners stimuleren om te bewegen, en daarvoor moeten er genoeg aantrekkelijke verbindingen zijn om naar buiten te gaan, ook voor mensen met een beperking. Daarom wordt er ingezet op nieuwe verbindingen tussen stad en buitengebied, gekoppeld aan het idee voor de transformatiezone. Bestaande wegen zullen zoveel mogelijk autoluw worden gemaakt. Ook wordt het idee geopperd om technologie in te zetten om vooral jonge mensen te stimuleren om naar buiten te gaan.

Conclusie

Met deze visie, die met 22 stemmen voor en 3 stemmen tegen is aangenomen, zetten we een grote stap om helder te maken hoe ons buitengebied er over 10 jaar uit gaat zien. Er wordt gebruik van gemaakt door wandelaars, fietsers, natuur, boeren en onderzoek, maar tevens is er ruimte voor inpassing van zonneparken en windmolens. Want om onze klimaatambitie te halen hebben we zonneparken en windmolens nodig. Hiervoor zijn vrij strikte regels opgesteld, waardoor de zonneparken landschappelijk ingepast kunnen worden en een bijdrage zullen leveren aan de versterking van de biodiversiteit.

Zo zal ook in de toekomst ons landschap aantrekkelijk blijven om in te recreëren, met nog meer mogelijkheden voor een ommetje vanuit huis.

De visie en meer achtergrondinformatie is te vinden op toekomstwageningen.nl

Door: Jan van Harten (steunfractielid)