Campagneblog #7
ChristenUnie Wageningen: kleine fractie met duidelijk stempel
De laatste raadsvergadering voor de gemeenteraadsverkiezingen is geweest. Een goed moment om de balans op te maken. Hoe actief zijn de partijen in de gemeenteraad van Wageningen? En hoe succesvol zijn partijen bij het verkrijgen van een meerderheid voor hun voorstellen? Spoiler: de ChristenUnie is heel actief en met veel succes.
Veel amendementen en moties in 2014 - 2018
De partijen in de raad deden flink hun best. In totaal werd er deze raadsperiode over maar liefst 290 amendementen en 223 moties gestemd. In de vorige periode (2010 – 2014) was dat 233 amendementen en 141 moties. Het aantal amendementen en moties per fractie verschilt sterk. De PvdA diende de meeste amendementen in (62), gevolgd door D66 (52) en de ChristenUnie (38). De SP (22), Stadspartij (23) en GroenLinks (26) hadden weinig wijzigingsvoorstellen. Ook bij moties was de PvdA het meest actief (54), terwijl het CDA slechts 9 moties indiende. De eerste figuur laat het totaal aan amendementen en moties per fractie zien.
Er zijn twee factoren die bepalen hoe actief partijen zijn in opstellen en indienen van moties en amendementen. De eerste factor: coalitie of oppositie. Een coalitiepartij zal al gauwer geneigd zijn in te stemmen met voorstellen van het college, dan een oppositiepartij. En als een coalitiepartij iets wil bereiken, doet ze dat sneller informeel via de wethouders. Voor coalitiepartijen is er dus minder noodzaak om voorstellen in te dienen. De tweede factor: grootte van de partij. Raadslid ben je niet full-time. De tijd die raadsleden hebben voor het raadswerk is beperkt. Een grotere fractie heeft simpelweg meer capaciteit om voorstellen in te dienen. Het aantal amendementen en moties per raadslid laat dan ook een ander plaatje zien. De (grote) coalitiepartijen (D66, GroenLinks, Stadspartij; ieder 5 zetels) dienden per raadslid gemiddeld 11 tot 15 amendementen en moties in. De ChristenUnie (1 zetel) diende de meeste amendementen en moties per raadslid in (67), gevolgd door de PvdA (39). De ChristenUnie heeft een heel actieve steunfractie, die amendementen en moties voorbereidt. Daardoor kan raadslid Peter de Haan een fors aantal voorstellen indienen. Waarin een kleine fractie groot kan zijn...!
En, heeft het succes?
Een voorstel indienen is één ding, er ook nog een meerderheid voor krijgen is iets anders. De Wageningse partijen verschillen sterk in het aandeel voorstellen dat succesvol door de raad geloodst wordt (tweede figuur). De coalitiepartijen D66 en GroenLinks scoren het best waar het gaat om amendementen: 83% en 85% wordt aangenomen. Bij coalitiegenoot Stadspartij ligt dat aanzienlijk lager: 39%. De ChristenUnie is de enige oppositiepartij die beter dan gemiddeld scoort: 63% van de amendementen werd aangenomen. CDA (13%) en SP (18%) weten maar weinig binnen te halen. Bij de moties is GroenLinks het meest succesvol (86%), opvallend genoeg gevolgd door de ChristenUnie (79%) - zelfs nog voor de coalitiepartijen D66 (76%) en Stadspartij (73%). CDA (33%) en PvdA (46%) hebben het minst succes met moties.
Het is algemeen bekend dat voorstellen van oppositiepartijen vaker verworpen worden, dan voorstellen van coalitiepartijen. Voorstellen van de coalitie hebben meer de neiging om beleid van burgemeester en wethouders te ondersteunen. Natuurlijk speelt ook de grootte van de partij behoorlijk mee. Een grote partij beschikt zelf al over een flink aantal zetels nodig voor een meerderheid. De kleinste partij in de raad van Wageningen (ChristenUnie) moet veel meer (minstens 12) medestanders bij andere fracties zien te lokken. De politieke stijl is daarin ook duidelijk herkenbaar. Het CDA en de SP stellen zich nogal kritisch op in de raad, en zijn weinig succesvol. De ChristenUnie stelt zich constructief op. De partij is erop gericht het gemeentelijk beleid echt te beïnvloeden door in de raad met (haalbare) voorstellen te komen. En daarin is de ChristenUnie behoorlijk succesvol. In absolute cijfers (derde figuur) heeft D66 het hoogste aantal aangenomen amendementen (43), gevolgd door ChristenUnie (24) en GroenLinks (22). Bij de moties is de top-3 GroenLinks (37), PvdA (25) en – opnieuw – ChristenUnie (23). Een stem bij de gemeenteraadsverkiezingen op de ‘kleine’ ChristenUnie is dus duidelijk niet zonder invloed!
Ook initiatiefvoorstellen
Meestal legt het college ontwerpbesluiten aan de raad voor. Maar een raadslid kan ook zelf met een voorstel komen. Dat heet een initiatiefvoorstel. Het voorbereiden en indienen van een initiatiefvoorstel is een hele klus voor een raadslid. In deze periode werden er 2 initiatiefvoorstellen ingediend. Het eerste initiatiefvoorstel was afkomstig van de ChristenUnie en had als onderwerp Wageningen Klimaatneutraal 2030. Helaas kreeg de partij dit keer niet de handen van de coalitiepartijen op elkaar. Het voorstel werd afgewezen. Het tweede initiatiefvoorstel kwam van D66 en ging over het burgerinitiatief en referendum in de gemeente Wageningen. Ook dit initiatiefvoorstel kreeg geen meerderheid. Vermeldenswaard is dat een groep burgers een burgerinitiatief indiende. De indieners wilden Wageningen TTIP-vrij verklaren. TTIP is het vrijhandelsverdrag tussen EU en USA. En – hoe kan het ook anders, zou je bijna zeggen – ook dit initiatief sneuvelde in de raad. Geen van de initiatieven was dus succesvol. Zuur voor alle indieners.
Jan Dijkstra – kandidaat #16 op lijst ChristenUnie Wageningen
met dank aan website www.hoestemtuwraadinwageningen.nl, een initiatief van Hettie van Nes (GroenLinks), Johan Osinga (voormalig raadslid VVD) en Jan Dijkstra (steunfractie ChristenUnie)
