Wat hebben we bereikt
We maken ons sterk voor een groen, duurzaam en veilig Wageningen waar iedereen meetelt.
8
Gemeente en geld: geen rupsje nooitgenoeg
De afgelopen jaren draait het in veel discussies binnen de gemeente over geld. Dat kwam vooral omdat het er niet was. Afgelopen voorjaar werd door deskundigen bevestigd wat we als gemeente al lang wisten: het Rijk gaf ons te weinig geld om de jeugdzorg uit te voeren. Deze taak kregen we in 2015, waarbij het Rijk wel meteen 30% minder geld aan de gemeenten gaf dan dat ze er zelf eerder aan uitgaven.
7
Aandacht voor het cement van de samenleving
Vrijwilligers en mantelzorgers zijn ontzettend belangrijk. Zonder hen zouden veel activiteiten van verenigingen, kerken en sportclubs, maar ook zorg en aandacht voor wie dat nodig hebben, verdwijnen. Hun inzet houdt de mensen in Wageningen bij elkaar, met recht het cement van de samenleving.
6
Op de bres voor wie hulp nodig heeft
Aan het eind van je geld nog een stukje maand overhouden. Voor sommigen klinkt dit als een grap, voor veel mensen is dit bittere ernst. De inzet van de ChristenUnie was, is en blijft dat iedereen mee moet kunnen doen aan de samenleving en lichamelijk, geestelijk en financieel fit is.
5
Duurzaamheid moet je breed aanpakken
Wanneer gesproken wordt over duurzaamheid, wordt al snel gekeken naar groene stroom en overstappen naar elektrische voertuigen en bladblazers. We zijn vol doorgegaan met het circulaire inkoopbeleid dat al in de vorige periode was gestart. Toen leidde dit onder andere tot het zo circulair mogelijk bouwen van sporthal Het Binnenveld en de vernieuwbouw van het stadhuis. Beide zijn voor veel bouwers tot inspiratie.
4
Warmte, de grootste energievrager
De meeste energie wordt gebruikt voor het verwarmen van gebouwen. Zaak dus om zoveel mogelijk te isoleren. Op verschillende manieren willen we huiseigenaren en ondernemers hierin ondersteunen. Het voorstel van onze wethouder Klimaatbeleid om de Toekomstbestendig Wonen-lening in te stellen als opvolger van de Duurzaamheidslening kon op brede instemming rekenen. Hiermee kunnen huiseigenaren tegen gunstige voorwaarden geld lenen om de woning te verduurzamen en ook toekomstbestendig te maken voor als je al wat ouder bent.
3
Werk maken van duurzame energie
Het beste is natuurlijk energiebesparing, want de energie die je niet gebruikt hoeft ook niet opgewekt te worden. De energie die wel nodig is, moet dan wel zo duurzaam mogelijk worden opgewekt. In de afgelopen 4 jaar hebben we hier mooie stappen in gezet. Zo liggen er op een derde van alle daken al zonnepanelen. De gemeente heeft hier met de actie ‘Zonnepanelen zonder zorgen’ veel in ondersteund. Ook zijn grote daken van bijvoorbeeld sporthallen De Aanloop en Het Binnenveld vol gelegd en zijn diverse bedrijven ondersteund door de gemeente, zoals de HEMA en fitnesscentrum De Plataan (inmiddels My Life).
2
Inzet op duurzame mobiliteit
Iedere autokilometer die niet gereden hoeft te worden is winst. Winst voor het klimaat, winst voor de bereikbaarheid van Wageningen en vaak ook winst voor de portemonnee. Het Mobiliteitsconvenant dat in 2019 werd gesloten tussen de gemeenten en bedrijven in de regio om te kijken naar andere mobiliteit was daarom heel waardevol. Werkgevers zetten zich in voor deelvervoer (auto en fiets), openbaar vervoer en zogeheten last-mile-oplossingen.
1
De rode loper uit voor de fiets
De afgelopen vier jaar zijn er een paar mooie fietsprojecten afgerond, maar vooral ook veel in de steigers gezet. Zo is de fietsoversteek vanuit Kortenoord naar de Haagsteeg aangelegd (bij de rotonde), is de situatie voor fietsers op de rotonde Kortenoord Allee/Marijkeweg en Hollandseweg verbeterd en is de Van Uvenweg deels een fietsstraat geworden. In het verlengde van dit laatste project is ook de knik uit het fietspad achter Pomona gehaald met de aanleg van een nieuwe en duurzaam gemaakte fiets- en wandelbrug naar de Ooststeeg. Samen met de WUR is ook de oversteek bij Hoevestein overzichtelijker en meer rechttoe-rechtaan gemaakt.
8
Gemeente en geld: geen rupsje nooitgenoeg
In Wageningen willen we het liefst voorkomen dat iemand zorg nodig heeft, dus we zetten in op preventie. Dat is niet iets dat meteen effect heeft, dat zie je vaak pas na jaren. Tegelijk steeg, net als in het hele land nog wel de vraag naar jeugdzorg. Omdat je iemand die (jeugd)zorg nodig heeft niet kunt laten wachten, hebben we als gemeente dus te maken met stijgende kosten.
Als de inkomsten vanuit het Rijk achterblijven, betekent dit dat je andere dingen niet kunt doen. Niet omdat je die dingen niet belangrijk vindt, maar omdat die soms wat makkelijker uit te stellen zijn. Een voetpad opnieuw bestraten kan best een jaartje later en een weg opnieuw asfalteren meestal ook. Dat geldt niet voor een kind dat vastloopt op school of andere hulp of ondersteuning nodig heeft. Als je dat een jaar laat wachten, kost het een veelvoud aan tijd om die achterstand weer in te halen. En iemand die een scootmobiel of traplift nodig heeft moet ook geen jaar hoeven wachten.
In 2020/21 hebben we vooral gesproken over wat we minder konden doen en hoe we toch ook wat meer inkomsten konden krijgen om belangrijke dingen door te laten gaan. Inmiddels is er vorig jaar extra geld vanuit het Rijk gekomen en ook de komende jaren is dat voor de jeugdzorg deels geregeld.
De grote uitdaging is nog wat de gemeente vanaf 2026 mag verwachten. Het nieuwe kabinet kijkt maar tot en met 2025. Maar voor de begroting die komend najaar gemaakt moet worden, moeten we wel al weten wat we in 2026 krijgen. Dat is nodig om te weten of je ook geld kunt uitgeven aan zaken die structureel (dus voor meer dan drie jaar) geld gaan kosten.
De ChristenUnie is voor een financieel degelijke begroting, waarbij de mens en de schepping centraal staan. Kiezen voor wat écht belangrijk is, dus begroten met oog voor de minima, klimaat en het voorkomen van hoge uitgaven in de toekomst omdat je kleinere uitgaven nu niet kunt doen.
7
Aandacht voor het cement van de samenleving
Om die reden heeft de ChristenUnie bij de aanbesteding van het welzijnsbeleid (lees: alles wat nu onder de vlag van Welsaam wordt gedaan door 27 organisaties) bijzonder aandacht voor deze groepen.
Vrijwilligers verdienen goede ondersteuning en coördinatie. Mantelzorgers verdienen het om ook eens de zorg uit handen te kunnen geven. Het komende jaar (2022) zal dit bij de nieuwe aanbesteding zeker onze aandacht houden.
6
Op de bres voor wie hulp nodig heeft
Via het coalitieprogramma heeft dat onder andere geleid tot het programma Vroeg Eropaf, om schulden zo vroeg mogelijk te signaleren om grotere problemen te voorkomen. Ook is er niet bezuinigd op minimaregelingen. Ook zijn, naar aanleiding van het experiment met de bijstand, ‘Vertrouwen werkt’, de bijverdienmogelijkheden vergroot.
Vanuit de raad heeft de ChristenUnie-fractie aandacht gevraagd voor het vrijstellen van giften voor minima. Elders in het land kwamen mensen hierdoor in grote problemen, bijvoorbeeld omdat ze boodschappen kregen van een familielid. Ook kwam de fractie in actie toen Vitens een heffing op waterleidingen wilde doorbelasten naar de inwoners, wat resulteerde in compensatie voor de minima.
5
Duurzaamheid moet je breed aanpakken
Nu wordt bij alle projecten gekeken hoe dit zo duurzaam mogelijk kan, dus met een zo klein mogelijke impact op de planeet. Dat gaat over materiaal en over goede arbeidsomstandigheden. Zo is de fietsbrug bij Pomona/Ooststeeg modulair gebouwd, zodat deze niet in zijn geheel vervangen hoeft te worden als er een onderdeel versleten is. Ook zijn duurzaam geproduceerde materialen (her)gebruikt.
Circulariteit was ook belangrijk bij de aanbestedingen voor trapliften en verkeersborden. Onze wethouder Duurzaamheid, Peter de Haan, fungeerde de afgelopen periode niet alleen graag als uithangbord naar buiten, maar ondersteunde ook binnen de gemeentelijke organisatie deze circulaire inkoop.
In Wageningen staat Duurzaam Bouwen al jaren hoog op de agenda. Met onder andere ontwikkelaars en de Woningstichting worden afspraken gemaakt om bij nieuwbouw gebruik te maken van duurzame materialen en gebouwen te maken die energiezuinig zijn. Daar is de afgelopen jaren natuurinclusief bouwen bij gekomen. De gemeenteraad stelde dit in januari 2022 als hamerstuk vast.
Op gebied van verkeer zijn er diverse stappen gezet. Naast de flinke inzet voor fietsers hebben we als Wageningen succesvol gelobbyd om de vrachtwagenheffing die vanaf 2023 op snelwegen wordt ingevoerd ook te laten gelden op de wegen tussen de A12 en A50, hebben we samen met de gemeente Ede opgetrokken om te protesteren tegen de laagvliegroutes van en naar Lelystad Airport en hebben we ons aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord.
4
Warmte, de grootste energievrager
De energiecoaches hebben, ook in de coronaperiode, veel mensen van advies voorzien. En op verzoek van de ChristenUnie-fractie is het college aan de slag gegaan met extra inspanning op gebied van energiearmoede. Dat was naar aanleiding van de stijgende gasprijzen in het najaar van 2021. Dit kwam bovenop de compensatie vanuit het Rijk. We kijken uit naar de uitwerking van het Isolatiefonds waar de nieuwe coalitie in de Tweede Kamer werk van wil maken.
De gemeente ondersteunt het bewonersinitiatief om een warmtenet in de Benedenbuurt aan te leggen. De warmte wordt straks uit de bodem gehaald, waardoor er veel minder gas nodig is. Dit levert een forse CO2-besparing op.
Dit project loopt samen op met de herinrichting van de openbare ruimte, dus de straten, stoepen, groenstroken en plantsoenen in deze wijk. Bewoners hebben een plan gemaakt voor die herinrichting.
Voor de wijk Nude wordt nu ook gekeken of hier een warmtenet kan worden aangelegd. Ook daar zal dit samen gaan met de herinrichting. Daarbij is aandacht voor groen, hittestress, wateropvang bij stortbuien, spelen en ontmoeten.
Warmtenet benedenbuurt
3
Werk maken van duurzame energie
Voor zonneparken en windmolens zijn voorwaarden vastgesteld, zodat we niet alleen lasten, maar ook lusten kunnen ervaren. Te denken valt aan versterking van de biodiversiteit en het landschap door diverse eisen aan groen en een bijdrage in het landschapsfonds. Ook participatie van de omwonenden is belangrijk, zowel in de planvorming als ook in de mogelijkheid om financieel te profiteren, bijvoorbeeld door een lagere energierekening of een jaarlijkse winstuitkering. Dat laatste is verder uitgewerkt, met diverse andere mogelijkheden, in een notitie Lokaal Eigenaarschap. Voor zonneparken zijn de voorwaarden geregeld in de Visie Buitengebied (juli 2019) en voor windmolens in de Windvisie (januari 2022).
2
Inzet op duurzame mobiliteit
Door de coronapandemie werden veel bedrijven – en ook de gemeentelijke organisatie zelf – gedwongen om versneld werk te maken van thuiswerken. De komende periode zal gebruikt moeten worden om een nieuwe balans te vinden tussen thuiswerken en duurzaam naar het werk komen. Het convenant heeft dus blijvende aandacht nodig.
In Wageningen zijn bovengemiddeld veel deelauto’s. De meesten van MyWheels, maar er zijn ook buurtinitiatieven zoals Veerkracht (bewoners Veerstraat/Veerweg) en de Benedenbuurt. Deze buurtinitiatieven werken vanuit het idee dat de meeste auto’s het grootste deel van de tijd geparkeerd staan en ruimte innemen op straat. Een deelauto kan dus enkele particuliere auto’s overbodig maken en daardoor meer ruimte creëren voor groen en spelen.
Wageningen scoort ook goed op de hoeveelheid laadpalen in openbare ruimte. De komende jaren groeit dat aantal verder. Groot gemis is nog een snellaadstation.
Ook de inzet op fietsvoorzieningen (naast verbeteringen in de fietsinfra ook meer rekken bij het busstation) hoort thuis onder onze inzet op duurzame mobiliteit.
1
De rode loper uit voor de fiets
Wat kunnen we de komende jaren nog verwachten?
Deze periode zijn de plannen en financiën voor de hoogwaardige fietsroute tussen Wageningen (centrum en Campus) en Ede (station) geregeld. De uitvoering start dit jaar. Een grote verbetering voor de 8000 fietsers die nu over de Churchillweg rijden. Ook wordt de combinatie fiets-trein hiermee een alternatief voor wie met de auto naar bijvoorbeeld Utrecht Science Park (de Uithof) wil. En natuurlijk voor het woon-werkverkeer tussen Ede en Wageningen zelf.
Ook is er geld gereserveerd voor een rotonde op de Marijkeweg met de kruising met de Voorburglaan. Dit wordt een grote verbetering voor de veiligheid van de fietsers naar Kortenoord en naar sporthal Het Binnenveld, dus voor de kinderen die naar de training bij KV Wageningen gaan, of straks naar de nieuwe school van de Zwanenridder.
Nu bekend is wat de provincie gaat doen met Beter Bereikbaar Wageningen worden ook de plannen voor de fietsroutes aan de noordkant van Wageningen weer afgestoft en bijgewerkt. Hier streven we ernaar dat je de hoofdwegen zo min mogelijk hoeft over te steken met de fiets om bijvoorbeeld vanuit Kortenoord naar de Campus te gaan. Door de ongelijkvloerse kruising bij de Bornsesteeg wordt een belangrijk knelpunt voor fietsers weggehaald.
